YALNIZ DANSLA MEŞGULSÜNÜZ
İki yıldız oyuncunun, Ediz Hun’la Filiz Akın’ın baş kişileri canlandırdığı “Ankara Ekspresi”, Nazi Almanyasının Türkiye üzerindeki isteklerine odaklanan Yeşilçam kurmacaları ulamından bir yapım. Aynı ulamdaki, 1969 yılında çekilen Çocuklar Çiçektir – Kuduz adlı yapımdan farklı içeriğiyle, çaşıtlık üzerinden bir anlatı sunuyor.
Bu seçimle “Ankara Ekspresi”, Yeşilçam’da çokça kullanılan acıklı, dokunaklı ya da duygulu, coşkulu yapının dışına çıkan bir yapıt. Mahmut Esat Karakurt’un, 1949 yılında yazdığı öykünün uyarlamasında, çaşıtlık, savaş gibi dönemin gerçeklerine uygun izlek öne çıkıyor. Bu bağlamda Alman tarafı, Alman Nazi ordusunun tek başına başaramayacağı düşüncesiyle Türkiye’yi içerden ele geçirmeyi tasarlıyor. Savaşa sürüklenmek istemeyen Türk tarafı ise yorgun savaşçı titizliğiyle bu oyunu bozmaya girişiyor.

Alman çaşıtını oynayan Filiz Akın’ın; “Görüyorum ki, dünya birbiriyle boğuşurken Türk erkekleri yalnız kadınlarla ve dans etmekle meşguller.” tümcesine karşılık, Türk subayını canlandıran Ediz Hun’un, “Vaktiyle dünya dans ederken, biz harp ediyorduk.” sözü, Türk tarafının savaştan uzak durma çabasını özetler nitelikte.
“Ankara Ekspresi”, iki yıldız oyuncunun yanı sıra, duygu, tutku, düşünce yönlerinden ele alınan kimseleri başarıyla canlandıran, Kadir İnanır, Aliye Rona, Altan Günbay gibi güçlü oyuncuların katkısıyla izlenebilirliği kolay bir Yeşilçam kurmacası.
Adı: Ankara Ekspresi
Yönetmen: Muzaffer Arslan
Öykü: Mahmut Esat Karakurt
Yazan: Bülent Oran, Muzaffer Arslan
Görüntü: Cengiz Tacer
Ezgi: Odeon
Oyuncular: Ediz Hun, Filiz Akın, Leyla Sayar, Kadir İnanır, Aliye Rona, Hasan Dragut, Altan Günbay, Kayhan Yıldızoğlu, Hüseyin Kutman, Bora Ayanoğlu, Bülent Oran, Süheyl Eğriboz
Yapımcı: Muzaffer Arslan-Sine film
Yapım: 1970 – Türkiye
Süre: 76′
Değme: Özellikleri iyice bilinmeyen, iyice belli olmayan (kimse veya nen); herhangi bir: “Deli gönül değme çaydan bulanmaz / Coşarsa dalgası kendinden olur” – Âşık Veysel
Katar: Demir yolunda yolcu ve yük taşımakta kullanılan, bir veya birkaç çekici tarafından çekilen yük, yolcu taşıtları dizisi; tren, şimendifer: “İstanbul-Ankara arasında işleyen katarın adı Ankara Ekspresi’dir.” – Mahmut Esat Karakurt
Nen: Madde, eşya, söz, olay, iş, durum vb.nin yerine kullanılan, belirsiz anlamda bir söz; şey.
Tümce: Bir fikri, duyguyu, düşünceyi, oluşu veya kılışı bir yargı biçiminde anlatmak için çekimli fiille kullanılan sözcükler dizisi veya tek başına kullanılan çekimli fiil; cümle: “Her şey bütün bağlantılarıyla anlaşılmadan o tek tümceyi çevirtmek istemiyordu.” – Adalet Ağaoğlu
Ulam: Aralarında değme yönden ilgi veya benzerlik bulunan nenlerin tümü; kategori, grup: “İnsan üstüne düşünenlerin hepsi, her iki ulamda da yetkinliğe az rastlandığı görüşünde birleşirler.” – Azra Erhat