SİNEMASALI
" Yazacaksınız, yanılgı nerdedir, doğrusu ne olabilir; tartışacağız, iyisini elbirliğiyle araştıracağız. Hadi, hazır mısınız? Ben hazırım, ne eleştirmekten korkarım, ne eleştirilmekten; üstelik o çok sevdiğim kusurumu hâlâ düzeltemedim: Fena halde doğru söylerim!.”
Atilla ilhan (1925-2005)
YASAK SOKAKLAR
Altmışlı yılların görece özgür ortamında, gerçekte sömürünün başka yönünün devreye sokulduğu dönemde, az sayıda yönetmen tarafından beyaz perdeye taşınmaya başlanmış, peş peşe benzer içerikli kurmacalar gösterime girer.
Yasak Sokaklar, Fevzi Tuna'nın hem yönettiği hem de Halit Refiğ ile birlikte...
SON KUŞLAR
"Kuşları boğdular, çimenleri söktüler, yollar çamur içinde kaldı." sözleriyle durum özeti geçen Sait Faik Abasıyanık'ın, uyarı niteliğindeki kalıtı Son Kuşlar, Türk okurunun belleğinde yer eden etkili bir öykü.
Yaşam alanlarına bir karabasan gibi çöken vicdansız değişimin yıkıcı sonuçlarını, "Dünya...
Ölenler Önemli Değil
Egemenlerin istedikleri konuları unutturmamak, istemediklerinin üzerini örtmek, kara deliklerde yok etmek gibi bir çabaları ve onlar açısından bakıldığında takdir edilesi başarıları var.
Yetkilisinin iki yüz milyondan fazla bize bağlı üyemiz var dediği yabancı yayın kuruluşunda, özgün adıyla yayınlanan...
Bedelsiz Özür Yaymacası
Sovyetler Birliği’nin sonunu hazırlayan önemli etkenlerden bir olarak görülen Afganistan İşgali, işgalcilerin gözüyle anlatılıyor Afgan Bozgunu filmiyle.
Yıllar süren işgalin neden olduğu yıkımlar, hem Rus sömürgecilerin temsilcileri olan askerler üzerinden hem de işgal ortamındaki direnişçiler üzerinden aktarılıyor.
Geride kalması...
BU SAVAŞA GİR ve KAZAN
Afganistan adı verilen topraklarda, savaşsız geçmeyen zamanların sahibi İngilizler, Ruslar, Amerikalılar ve peşine taktıkları uydularının geride bıraktıları yıkıma karşın, eğlence dünyasına armağan ettikleri pek çok "Afganistanlı" kurmaca var.
Kovboy filmleri dönemince gösterilen, yerli halkın katledilmesini sıradanlaştıran,...
BİTMEYEN YOL
Bitmeyen Yol, bir devrin sonunda, olanı biteni anlatan, yaşanırken fark edilmeyen, sızısı sonradan can yakan ağrılı zamanların yaşam öykülerini geleceğe aktaran bir film.
Türkiye'de ellili yıllar boyunca etkin olan yönetimin, altmışlı yıllara bıraktığı kalıt; çarpık ve düzensiz kentleşme, dışa...
Güleriz Ağlanacak Halimize
Uzun süren işgal dönemleri içinde, Batı ve Doğu Bloklarının tüm temsilcilerinin Afganistan’a asker yolladığı bilinen bir durum.
Önce sovyetler Birliği içerisindeki cumhuriyetler, ardından Avrupa ülkeleri, gösterilen hedefte görev yapmak üzere Afganistan işgaline katkı(!) koydular.
Ne öncekilerin, ne de sonrakilerin...
O, DOĞUŞTAN KÖROĞLU
Anayurdu bugünkü Türkmenistan olan ve Oğuzların göç yolu boyunca adı anılan Köroğlu, haksızlığa karşı duran, töreyi çiğnetmeyen ve adı yiğitlikle anılan olayların öznesi olagelmiştir.
Köroğlu, Türkmenistan'ın Çandıbıl diye söylenen bölgesinden, Bolu'nun Çamlıbel'ine çenli geniş bir coğrafyada sahiplenilen bir...
BU HIRSIZLIK İYİ OLDU!
Metin Erksan'ın "yabancı sinema yandaşları" diye nitelediği, işbirlikçi, kimliklerinin en belirgin yanı çıkarcılık olan çevreyi koçbaşı gibi kullanan egemenlerin belirlediği denetimli alan, Türk sinemasının sınırlarını belirlemiş görünüyor.
Sinemaya emek verenlerin yeni yeni yazmaya başladıkları anılardan, onları ilgiyle...
DİNMEYEN ÖFKE, BİTMEYEN KAVGA
Ortalamanın düzeyini yukarılara taşıma çabası tüm yapıtlarında duyumsanan Metin Erksan, içerik ve biçem baylığına Dokuz Dağın Efesi ile bir katman daha ekler.
Yabancı sinemalara tanınan ayrıcalıklara karşın, bir yandan özgün konularla ve anlatım dilini geliştiren tarzıyla yanıt...
Gazaplı Kışlar ve Keyifli Yazlar
Adı: Kunanbay
Özgün adı: Құнанбай
Yönetmen: Doshan Colcaksınov
Öykü: Muhtar Avezov (Abay’ın Yolu adlı roman)
Yazan: Talasbek Asemkulov, Doshan Colcaksınov
Görüntü: Rifkat İbrahimov
Kurgu: Rüstem Odinaev
Müzik: Tolegen Muhamedcanov
Oyuncular: Doshan Colcaksınov (Abay Kunanbayoğlu), Aydos Bektemirov (Sultan Barak), Mayra Smahkızı Omar (Kunke Günce),...
GÖRKEMLİ OTRAR
Sovyetler Birliği yıkılırken çekilen önemli kurmacalardan biri Otrar’ın Düşüşü. Aytmatov'un Elveda Gülsarı öyküsünü 2008 yılında renkli olarak yeniden sinemaya uyarlayan kazak yönetmenin 1991 yılında çektiği film 176 dakika sürüyor.
Kazak Türklerinin söyleyişiyle Otrar’ın Çöküşü, Rusların deyişiyle Fatih’in Gölgesi diye...
YEDİ SİLAHŞÖRLER
Türkçeye Muhteşem Yedili adıyla da çevrilen Yedi Silahşörler, Akira Kurosava’nın 1954 yılında yazdığı ve çektiği Yedi Samuray kurmacasının Holivut uyarlaması.
Japon ulusunun geleneklerinde köklü yeri olan Samuraylık üzerine kurduğu öyküsünde Akira Kurosava, toplumda karşılığı olan geçmişi derin öğeleri yapıtına...
DÜĞÜN DEĞİL BAYRAM DEĞİL
Holivut'un, Mustafa Kemal ve Türk Kurtuluş Savaşı çevresinde kurguladığı, Türkçeye Paralı Askerler adıyla çevrilen kurmaca, 1970 yılı yapımı.
Fikret Hakan'ın, Toni Kurtis ve Çarls Bronson ile birlikte başoyuncu olarak yer aldığı kurmacada, Patrik Mage adlı bir amerikalı...
Tıpkı bir bayram gibi…
Adadaki Rum işgaline kısmen son veren Mutlu Kıbrıs Barış Harekatının hemen ardından, ABD ve siyasi egemenliği altındaki Avrupa ülkelerinin Türkiye’ye her alanda uyguladıkları engelleyim, sinemayı da olumsuz etkiledi.
Türk Devleti, zor durumdaki bu sanat alanına, kamu yayıncılığı...
Yeşilçam'ın İz Bırakanları
Kişliğiyle herkesten ayrılan, işleriyle tutum ve davranışlarıyla özlerine özgü yol tutturan Türk sinemacılarına iyi bir örnek Natuk Baytan.
Çoğunlukla senaryolarını kendi yazdığı yapıtlarında özgün kalmaya özen gösteren, çağına göre yenilikçi yaklaşımla Türk sinemasına katkı sunan Natuk Baytan 1925-1986...
MEŞEDİ İBAD
Azerbaycan Türklerinin opera sanatında var olmasını sağlayan kişi olarak anılan Üzeyir Hacıbeyov’un, Arşın Mal Alan operasından sonra sinemaya aktarılan ikinci yapıtı, O Olmasın, Bu Olsun.
Dönemin ruhuna uygun içerikteki yapıtta, Azerbaycan’ın en tanınmış oyuncuları yer alır.
Server ve Gülnaz adlı...
TANRI DAĞLARINA DOĞRU
Bir kurmacanın yazanı Fransız, çekeni Alman olunca ortaya bambaşka öyküler çıkıyor.
Kazakistan’da geçen ama Kazakistan’ın aslında Kazakların dışında herkesin olduğu izlenimini uyandıran, belki de bu niyetle çekilen bir film Ulcan.
Ulcan, üç baş oyuncudan biri olan Kazak genç kızının...
HAMRAYEV'İN "ŞERİFİ"
Ali Hamrayev, Sovyet döneminin önemli sinemacıları arasındaki yerini ve ününü, vestern tarzı olarak bilinen, vurdulu kırdılı kurmacalarıyla sağladı dense yeridir ancak bu onun sanatçılığını tanımlamada eksik kalır.
Dünyadaki yönelime uygun olarak çekilen ve Apaçiler yerine Türk soyluların öldürüldüğü, kovboy...
DÖVERLER, SEVERLER; ONLAR GÜÇLÜLER!
Rus yayılmacılığının 1979 yılında hedef tahtasına koyduğu Afganistan’ın başkenti Kabil’e gönderilen bir cerrah üzerinden kurgulanan, dönemi gözönüne alındığında, tümüyle yaymaca amaçlı çekildiği söylenebilecek bir kurmaca, Kabil’de Sıcak Yaz.
İngilizlerin bölgeye girmesiyle başlayan halkı cahil ve çaresiz bırakan...
TORİNO ATI
Bela Tarr, sinemayı bir düşünme, düşündürme alanı olarak gören, alabildiğine özgün tasarımlarla işin, oluşun, özüne dokunanan bir yönetmen. Bir anlamda kamucu bir yönetmen; izleyeni eğleyen, eğlendiren ve düşüncelere yönelten yapımların iyesi.
Torino Atı, Niçe’den esinlenilen bir öykü. Niçe’nin sonunun...
KURTLAR İMPARATORLUĞU
Çekimleri Fransa ve Türkiye’de yapılan Kurtlar İmparatorluğu, Jean-Christophe Grang’ın romanından sinemaya uyarlanmış.
Paris’deki bir Türk mahallesinde başlayan öykünün konusu Nevşehir’in peri bacalarına kadar uzuyor.
Türk mahallesindeki şüpheli ölümlerin soruşturulması için cinayet masasından biri görevlendirilir ama hiç bir sonuca ulaşamaz. Türkleri iyi...