İSFAHANDIR ASLI BİZİM ELİMİZ

İsfahan Hoyratı olarak bilinen ve Mehmet Özbek yorumuyla belleklerde yer eden türkünün ilk dizesi; İsfahandır aslı bizim elimiz.

Yüzlerce yıldan sonra, bugün bile türkülerimizde yer bulan Isfahan, Büyük Selçuklu Devletinin, sırasıyla Rey ve Nişabür’den sonraki başkenti. Ömer Hayyam Nişabür doğumlu ve ölümlü bir bilim adamı.

Bunları söylemedeki muradım, filmin Pers diye belirsizleştirilen, masalsı bir dönemin öyküleriymiş gibi geçiştirilen ana öğelerinin, gerçekliğini anımsatmak.

Uzak geçmişteki Roma, Grek, Pers kalıntılarını, yakın geçmişin karartılmasında araç olarak kullanan ve insanlık geçmişinin doğal akışını istedikleri yöne çevirme çabasından bir an bile vaz geçmeyen küresel kültürel faşizmin bu kurmacadaki etkisini göstermek.

Hititleri, Sümerleri yok sayanların, Türkiye’de daha çok dörtlükleriyle öne çıkardıkları, gök bilimci, matematikçi düşünür Ömer Hayyam’ın yaşamına ilişkin çekilmiş, yönlendiriclen düşüncelerine koşut ilerleyen bir kurmaca, “Emanetçi”.

Özbekistan sınırları içerisindeki Semerkant ve Buhara çevresinde, Fars asıllı Amerikalı yönetmen tarafından çekilen filmin öyküsü de yönetmenin ekininden çıkma.

İngiliz oyuncuların ağırlıklı oynadığı, Amerikalı yapımcı tarafından gerçekleştirilen ve 2005 yılında gösterime giren film, Türkiye’de “Koruyucu” adıyla da biliniyor.

Kurmaca, soyunu merak eden bir çocuğun izleğinde, hem Ömer Hayyam’ın yaşamından, hem de yaşadığı dönemden öyküler aktarıyor.

Gelmiş geçmiş en arı duru sözlü doğrucu Nasrettin Hoca’nın, “parayı veren düdüğü öttürür”, deyişinin yansımasını kurmacada görmek olası.

Destekçilerinin anlayışını öne çıkaran yaklaşımla genelde Müslümanların, özelde Türklerin altın çağını bulandırma, kişiler ve olaylar düzleminde yeniden yorumlama çabası, çok hoş kavramlara sarılı olarak sunuluyor.

Öykünün öznesi Ömer Hayyam ve yakınları; annesi, karısı Derya, Hasan Sabbah, Melik Şah ve ilim adamları, yöneticiler ve halk.

Öykünün geçtiği yer Büyük Selçuklu Devleti toprakları; İsfahan’ı, Şiraz’ı Nişabur’u dünyanın merkezi yapan Türklerin yurdu.

Ancak Kayvan Maskayekh, İranlı ve Amerikalı geçmişinin yönlendirdiği bir içerikle ve Anglo Sakson desteği ile sağladığı yapım biçemiyle anlatıyor öyküsünü.