GÖRECELİ ÖZGÜRLÜK

Sovyetler Birliği, Büyük Vatancılık Vuruşu adı verilen İkinci Dünya Savaşı sonrasında, dünyadaki gelişmelere koşut olarak görece içe dönük yatırımlar yaptı. Yorgun halkları, Rus yaymacası ile ayağa kaldırmayı ve işgali altındaki yurtları bir arada tutmayı önceleyen çabalara girişti.

Sovyetler Birliğinin, daha özel anlatımla Rus egemenliğinin her dönem başarıyla kullandığı sinema, bu çabaların başarıya ulaştırılmasında en önemli araç olmayı sürdürdü.

Sovyetler safında savaşa ortak edilen Türk soylu halklar başta olmak üzere, herkesin düzenle barışık olması için gereken tüm yollar temizlendi, tüm kapılar göreceli olarak herkese açık tutuldu.

Sinema ve diğer sanat dallarında, Moskova’nın eşsiz düzenlemeleriyle çokluk içinde teklik oluşturan, birbirinin benzeri sanat kurumları ortaya çıktı. İlki Kırım’da kurulan yeni sinema yapım kurumları, cumhuriyetlerin başkentlerinde birbiri ardına açıldı.

Sinemanın etki gücünden yararlanacak yapıların oluşturulmasında, tüm topluluklar, Moskova’nın biçtiği değerleri oranında bu çabanın içinde yer aldılar.

Bağımsız kalabilmenin pek olanaklı olmadığı ortamda yer alabilmek, biraz kendinden vazgeçmekle çözülüyor, böylelikle özüne yabancılaşan, hatta özüne ters işlerin peşinde koşan közkaman sanatçılar Sovyet tipi sanat yapıtlarının yaratılmasında görev alabiliyorlardı.

Durumu kavrayan, düzenin yönlendirmelerine karşın, yapıtlarına kendilerince önemli gördükleri öğeleri yerleştiren, sanatçı bakışı ve aydın aklını uyanıkça kullanan, istediklerini yapabilen ödünsüz sanatçılar da yok değildi. Bu kesim sanatı günlük siyasetin dışında tutmayı başararak, düşüncelerini sinemanın büyüsüynen aktarmayı sürdürdü.