ULU BOZKIR TANI
Açık denizlere kıyısı olmayan en büyük Türk Cumhuriyeti olan Kazakistan, bağımsızlığı kazandığı 1992 yılından beri, uçsuz bucaksız koca bir ülke olmasının yanısıra birbiri ardına gösterime soktuğu kurmaca ve belgesel filmleriyle de ilgi odağı.
Kazak sinemasının öne çıkan sinemacılarından...
TOMRİS
Genç Kazakistan Cumhuriyeti yalnızca günden güne baylaşan bir ülke değil, aynı zamanda gelişen bir ülke. Kazak Türklerinin geleneğinde var olan değerlerin, ülkenin gelişimine koşut olarak daha görünür hale geldiğinin ümitli izlerini sinemada da bulmak olası.
Yaşlı adam, Balalık Çağımın Gökyüzü,...
SAVAŞIN SONU
İkinci Dünya savaşında, Sovyetler Birliği için Almanlara karşı savaştırılan Kazak askerlerinden birinin yurduna dönüşü, beklediği gibi olmaz. Savaştan sağ dönmüştür ama şen bıraktığı yerleri ıssız, sessiz; evleri, barkları kimsesiz bulunca boynu bükülür, direnen yanı yıkılır.
Kazak gencin o anki...
"AYKA"LAR ARAMIZDA
Rusya’nın, ucuz işgücünden yaralanmak için görmezden geldiği insan kaçakçılığının devşirme alanlarından biri Kırgızistan.
Kurmaca, herkesin bildiği ama görünmezlik zırhına sahip suç örgütlerince yürütülen bu danışıklı dövüşün kaybedenlerine odaklanmış. Ana izleğe Kırgız Türk’ü genç kadın, Ayka yerleştirilmiş. Ayka, iş vaadiyle...
GAGAVUZ TÜRKLERİNDEN SİNEMAYA MERHABA
Girişinde, “İlk Gagauz Filmi” olduğu belirtilen “Dünürcülük”, birinci dünya savaşı sonrası Gagavuzyasında geçen bir sevgi öyküsünden uyarlama.
Halktan toplanan paralarnan, imece usulüyle desteklenerek çekilen kurmaca, 2017 yılında gösterime girdi.
Gagauzya’da geçen ve Gagauz Türklerinin yaşamlarından kesitler aktaran kurmaca,...
SAKIN BİLMESİNLER
Dünyayı yalnızca kendi çıkarları için var etmeye çalışan egemenlerin en iyi bildiği, uyguladığı işlerden biri, bilginin denetimi.
Bilmesinlercilik, yıllar içerisinde biçimlendirilen pek çok kavram gibi sömürüyü egemen kılan, olası karşı çıkışları en başından hizaya sokan yönüyle sıradan bir akımın...
EMANET
Sömürgeci Rusların egemenliğinde yürütülen sovyetleştirme düzeninin, Kazak kültürünü alt ve geri kültür olarak göstermesi, bu yolda yapılan yaymacalarla kişilerin özüne yabancılaştırılması, en çok Türkistan genelinde yaşayan Türk toplulukları üzerinde etkili oldu.
On yıllar süren işgalin ve dönüştürmenin yarattığı kültürel yıkımın...
GEÇMİŞ ÖMÜR*
Kazak Türklerinin 1690'lı yıllardan başlayarak Rus istilasının karşısındaki tutumlarını, öncü kişilerin ve bağlı toplulukların yaşadığı kırılma noktalarını anlatan Ülker adlı destansı betiğin girişinde Prof. Dr. Sadık Tural, işgalcilerin düşüncesini şu sözlerle açıklar: "Gerek çarlık, gerek Sovyet önemindeki tez...
ULUS BİLİNCİNİN YAPICISI
Kazak düşünür, eylemci Abay Kunanbayev'in yaşam öyküsünü temel alan kurmaca, bağımsızlık sonrasında yeni bir yönde ilerleyen Kazak sinemasının gelişkin bir verimi.
Abay Kunanbayev, yapıtlarında "Kazak halkını, kültürünü, gelenek ve göreneklerini anlatmış, Kazak toplumunda gördüğü eksiklikleri ve yanlışlıkları eleştirmiştir....
ÖLÜMCÜL BEKLEYİŞ
Türkçeye Deneme adıyla çevrilen kurmaca, Kazakistan bozkırlarında yaşayan baba kızın izleğinde bir öyküye çağırıyor izleyiciyi.
Başkalarının neden olduğu olayların sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalan Baba ve kızın, konuşmasız olarak kurgulanan sessiz ama ölümcül bekleyişlerinin öyküsüne.
Sovyetler Birliği'nin yıkılışına değin gizemini koruyan,...
KURMANCAN DATKA
Dünyanın ilk kadın kağanı dolarak bilinen ve M.Ö. altncı yüzyılda yaşadığı sanılan Tomris’in yaşamı, Türklerde, günümüzdeki anlamıyla kadın ve erkek ayrımının olmadığının en güzel göstergesi.
Yaşama ilişkin düzenleyici kuralların yazılmadan yaşandığı dönemlerdeki Türk kimliğinin, kişilik ve toplum yapısının, kadını...
YAŞLI ADAM
Kazak bozkırındaki obasında, torunu ve geliniyle birlikte yaşayan Kasım’ın izleğinde, bir hayatta kalma öyküsü anlatan kurmaca Yaşlı Adam.
Film, Ernest Hemingvay’in İhtiyar Adam ve Deniz adlı öyküsünden uyarlama denilmesine karşın, konusu bildik bir başka Türkistan filmine çok daha yakın; Yaşlı...
CESUR YÜREKLİ BİN BALA
Kazak Türklerinin son dönem çalışmalarından bir olan Cesur Yürekli Bin Bala kurmacası, geçmişte yaşanılan bir kahramanlık öyküsünü günümüze taşıyor.
Çungar Hanlığı ve Kazak Hanlığı arasında geçen ve sekiz yıl sürdüğü (1723-1730) bilinen savaşta, küçük yaşlarına karşın cesaretle...
Balalık Çağımın Asumanı
Nursultan Nazarbayev’in çocukluğunun ve gençliğinin beyaz perdeye yansıtıldığı belgesel filmin maliyeti, basında geçen haberlere göre üç milyon dolar.
Nursultan Nazarbayev'in "Oyuncular mükemmel oynamış; her şey yerli yerinde olmuş" diye nitelediği filmin yönetmeni Rüstem Abdraşev.
Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Nazarbayev'i üç...
IŞIK HIRSIZI
Türklerin yaşamına ilişkin ipuçlarıyla dolu ve dünyanın en uzun koşuğu olarak kabul edilen Manas Destanı, Kırgız Türklerinin insanlığa armağanlarından biri.
Türklerin yakından bildiği destanın en bilinen kavramlarından biri Mankurt. Cengiz Atytmatov’un öykülerinde yer verdiği Mankurtluk, işkence sonucu aklını, bilincini...
STALİN ve YAHUDİ ÇOCUK
Stalin’e Armağan ya da diğer söylenişiyle Stalin'e Hediye, son dönem Kazak sinemasının öne çıkan yönetmenlerinden Rüstem Abdraşev imzasını taşıyor.
Film, ikinci dünya savaşı mağdurları arasında en çok filmlere konu olan Musevi toplumuyla ilgili değişik bir senaryonun, Kazak...
MUSTAFA ÇOKAY
Yurdunun işgaline koşut olarak Şokay, Çokay, Tchokaieff ve Chokaev gibi değişik söylenişlerle anılan Mustafa Çokayoğlu, Kazak Türk’ü bir aydın, düşünür; dirençli bir ülkü, eylem adamıdır.
Rus işgali ve baskısına karşı, hangi boydan olduğuna bakmaksızın, tüm Türklerin dayanışmasını ve birliğini...
MOĞOL
Geçerli sinema kuramlarının hemen hepsinin çıkış yeri olan Sovyet sinemasından temel alarak büyüyen sinemacılar, bağımsızlık sonrası yakalanan yeni yapım olanaklarıyla, birbiri ardına üst düzey yapımlarla, dünyanın en büyük yaymaca kuruluşu olan Holivud’un etkisini bir hayli sarstılar.
Sovyet etkisinde yetişen iki...
GELİN
Gelin, Türk söylencelerinden derin izler taşıyan, sıradışı bir konuyu yeni dünyanın gündemine taşıyan, 2009 yılı yapımı bir sinema filmi.
Benzer biçimde halk inanışlarına dayalı Kadak kurmacasından sonra çekilen ve daha özgün öğelerle tasarlanmış yapımıyla Gelin, benzer doğal çevrenin komşu ulusları...
ÇALAMA
Tam karşılamamakla birlikte şimdilik Türkçe söylence diye tanımlanan mitoloji, akla gelen tüm sanat kollarının önemli esin kaynaklarından biri.
Genel anlamda Türk söylencesinin de beslendiği kaynaklar olan Altay, Çuvaş, Yakut, Moğol ve Macar halk inanışlarının günümüze aktarılan sayısız örneklerinden yola çıkılarak...
GÖÇERLER
Dağınık halde yaşayan boyları bir araya getirmeye uğraşan Abılay Han’ın destansı mücadelesini anlatan Göçerler, kırk milyon dolarlık maliyetiyle Kazakistan’ın gerçekleştirdiği en yüksek bütçeli kurmaca sinema filmi oldu.
Filme konu edilen efsaneye göre Cengiz Han’ın soyundan bir çocuk doğacak ve tüm...
GÖKTEPE KIRIMI
Bağımsızlık sonrası dönemde, Sovyet etkisinden sıyrılarak oluşturulmaya çalışılan sanat yapıtlarından biri "Gökbörünün Aydımı". Gökbörü, bozkurt sözünün öteki söylenişi; aydım ise türkünün karşılığı. İki Türkmen sinemacı, Kerim Annanov'nan Çağrı İşanguliyev'in ortak yönettiği kurmaca, 1992 yılından önceki egemenlerin denetiminden uzakta,...
