YAŞAMIN KAYNAĞI SU
İnsanın doğayla ilişkisi konulu kurmacalara, Türkmen sinemasının bir armağanı olan “Güvercinler Kârizlerde Yaşarlar”, 1979 yılında oyuncu, yazar Baba Annanov yönetmenliğiyle çekildi.
Kurmaca, Köpetdağ eteklerinden başlayarak dörtte üçü çöl olan Türkmenistan’ın, zorlu doğasında verilen yaşam çabasına odaklanıyor. Uygur yurdundan Türkmen topraklarına çenli geniş alanda suyu, buharlaşmadan taşıma uğraşısı verenler, güvercin değişmecesiyle öyküleniyor.
“Kâriz” adı verilen yeraltı su yollarının çevresinde, bir yanıyla doğayla savaşın, öte yanıyla uyumun göstergesi yaşam biçimini oluşturan, emek, dayanışma, direnç, umut gibi Türkmen ekinini besleyen kavramlar, yapıtın düşünce temelini oluşturuyor.
Sovyet döneminde yaygın olarak işlenen doğa insan ilişkisi, kimileyin “Yaşlı Dağın Söylencesi” filminde olduğu gibi aile yaşamının ortağı olan bir hayvan, Kartal üzerinden ; kimileyin “Gelin” kurmacasındaki gibi çöl üzerinden aktarılır; kişilerin umut, direnç taşıyan çabaları öne çıkarılıyor.
Adı: Güvercinler Kerizlerde Yaşar
Özgün Adı: Голуби живут в кяризах
öbür Adı: Kärizgenler / Kepderler Kärizlerde ýaşaýarlar
Yönetmen: Baba Annanov
Görüntü: Ovez Velmuradov
Müzik: Nuri Halmamedov
Oyuncular: Kerim Annanov (Merdan), Elvira Kuliyeva (Maral), Ata Devletov (Köroğlu Ağa), Sona Muratova (Oğultuvak ece), Nurbibi Kutluyeva (Cihan ece), Enver Annakuluyev, (Atov), Yusuf Ahmedov (Bilade), Oğuldurdu Mamedkuliyeva (Aynabat), Enecan Muhammetgeldiyeva (Selvi), Gulya Kerimova (Bahargül), Taşniyaz Taşlıyev (Sapar Çal), Kurban Gözel Kerimova
Yapım Tasarım: Selim Amangeldiyev
Yapım: 1979 – Türkmenistan SSC
Dil: Rusça, Türkmenistan Türkçesi
Süre: 80’
Çenli: Büyüklüğünde, genişliğinde, ölçüsünde; dek, denli, kadar.
Değişmece: Bir sözü, kavramı kabul edilenin dışında, bir ilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamlara gelecek biçimde kullanma; eğretileme, uçlam, mecaz, metafor.
