İBLİSİN KOL GEZDİĞİ BUNLU DÖNEMLER

Ali Hamrayev’in Sovyet dönemi yapıtları arasında adı öne çıkan Yedinci Kurşun kurmacasından sonra çektiği Koruma, Rus iç savaşı diye anılan dönemden öyküleri öne çıkarıyor.

Geçtiğimiz yüzyılın büyük paylaşım döneminde, İngiliz ve Rus işgalcilerin payına düşen Türk yurtlarında, istila ve işgallere direnenlere Rusların verdiği ad “Basmacılar” idi.

Kurmaca, İngilizlerin yüksek bedeller ödeterek sattığı ve Ruslardan ele geçirilen silahlarla direnişi sürdüren topluluklar, kişiler arasında, yine İngilizlerin başı çektiği, İran gibi fırsatçı yönetimlerin körüklediği, ayrıştırıcı yaklaşımlarla oluşan bunlu çağlara, Sovyet bakışıyla ışık tutuyor.

Hamrayev filmlerinde gördüğümüz, Rusların ortaya koyduğu düzene bağlılık; ayrılıkçı diye adlandırılan Basmacılarnan, kimi ilkesiz ve çıkarcı yaklaşımlar arasına sıkışmış toplum; gençliğin verdiği tezcanlılıkla yönünü yeniden yana çizen genç kız varlığı, bu kurmacada da yerli yerinde kullanılıyor.

Tarkovski’nin İz Sürücü kurmacasına atıfta bulunarak yedinci sanat değeri vurgulanan yapımda,  İlk Öğretmen adlı uyarlamada Öğretmen Duysen’i oynayan Bolot Beyşenaliyev gibi, dönemin önemli oyuncuları yer alıyor.