SULTAN BAYBARS

Sultan Baybars Mısır ve Suriye’de egemenlik kurmuş Memluklar yönetiminin, Kıpçak Türk’ü sultanıdır.

Memluklar, günümüzde, Suriye ve Mısır sınırları içerisinde kalan topraklarda  hüküm sürmüş, 1517 yılında, bir başka Türk Devleti tarafından, Yavuz Sultan Selim’in, Ridaniye Savaşında, Tomonbay’a karşı kazandığı yengiyle yıkılan Türk Devletidir.

Sovyet dönemi Kazakfilm yapımı olan ve Türkçe seslendirilmiş filmde, haksızlığa karşı direnmenin yeri ve zamanının olmadığını, vatan sınırlarının salt çizgilerle belirlenemeyeceğini, tam adıyla El-Melik el-Zahir Rukneddin Baybars el-Bundukdarî, diye bilinen Sultan Baybars izleğinde görmek mümkün.

Çağının yenilmez gücü Moğolları durduran, tarihin akışını değiştiren ve Türk geçmişinin mutlak avcıları arasında önemli yeri olan Sultan Baybars’ın, çocukluğundan ölümüne değin bölgenin kaderine yön vermesi, filmin anlatımı içinde yer alıyor.

Geniş ölçekli çekimlerden, çok yakın çekimlere kesmeyle anlam yaratma, Bulat Mansurov’un, “Sultan Baybars” kurmacasında sıkça gördüğümüz etkili bir yöntem. Büyük olayların düğüm noktası Sultan Baybars’ın yakın yüz çekimlerinde toplanıyor; sözsüz ancak derinlikli bir anlatım sağlanıyor.

Böylesi çekimlerde en önemli öge; oyuncunun oyunculuk gücü. Sultan Baybars kurmacasında Nurmuhan Canturin, tiyatro oyunculuğunun verdiği katkıyla bu etkiyi sağlıyor. İzleyicinin, Nurmuhan Canturin’i Sultan Baybars sanmasını sağlayacak etkiyi yaratan; oyuncunun oynadığını duyumsatmayacak denli oyunun içinde yitmesi.

Bu türden Sovyet kurmacalarının aranan oyuncusu Nurmuhan Canturin, Sultan Baybars filminin baş oyuncusu. İlk sinema oyunculuğuna, 1949 yılında, “Alitet Dağlara ulaşıyor” ile  başlayan Kazak oyuncu Nurmuhan Canturin, seksene yakın kurmacada yer aldı.

Henüz yirmi beş yaşındayken Türkmenfilm yapımcılığında çektiği, ““Şükür Bahşı”” adıyla bilinen “Yarışma” kurmacası, sinema yetkelerince baş yapıt olarak değerlendirilen Tatar Türk’ü yönetmen Bulat Mansurov, “Baybars” gibi pek çok kökleşik yapıtı kalıt bıraktı.