ARŞIN MAL ALAN
Arşın Mal Alan, Sovyetlar Birliği döneminde, Azerbaycan Türklerince iki kez sinemaya uyarlanan müzikli oyundur.
İlk Türk müzikali olarak adlandırılan Arşın Mal Alan filmi, Üzeyir Hocabeyov’un, 1913 yılında yazdığı müzikal güldürü türündeki operasından sinemaya aktarılmıştır.
Köroğlu, Leyla ve Mecnun, Aslı ile Kerem gibi Türk destanlarını operalaştıran Üzeyir Hacıbeyov, Azerbaycan operasının da kurucusudur. Arşın Mal Alan, Üzeyir Hacıbeyov’un son operasıdır.
Azerbaycan’da, ilki 1945 yılında sinemaya aktarılan filmin öyküsünü Sabit Rahman yazmış, Rıza Tehmasib və Nikolay Leşenko birlikte yönetmiş ve dönemin ünlü sanatçıları Reşid Behbudov, Leyla Bedirbeyli ve Rehilə Mustafayeva oynamıştır.
Azerbaycan’daki İkinci Arşın Mal Alan filmi ise 1965 yılında Tevfik Tağızade yönetmenliğinde çekilmiştir. Öyküsünü Tevfik Tağızade ile muhtar Dadaşov’un yazdığı müzikalde, Hasan Memmedov, Leyla Şıhlinskaya ve Ağadadaş Kurbanov oynamıştır
Genç bir zengin tüccar olan Asker, evlenmeye karar verir, ancak evleneceği kişiyi kendi seçmek ister. Asker’in yakın arkadaşı Süleyman, kurnaz ve neşeli bir kişidir. Arkadaşının isteğini öğrenince ona endişelenmemesini, bir yol bulabileceğini söyler.
Asker, arşın malçı (kumaş satan) kılığına girecek, bu yolla kapı kapı dolaşarak kızların arasına girecek, içlerinden birini beğenip seçecektir. Asker bu oyunu beğenmiştir, hemen uygulamaya karar verir. Bir gün Gülçehre’ye rastlar ve birbirlerine âşık olurlar.
Filmin başkişileri Asker ve Gülçehre başlarına buyruk, bağımsız ruhlu iki âşıktır. Gülçehre ile Asker’in gülünç hale gelen olaylar zincirinde yaşadıkları aşk, filmin konusunu oluşturur.
Adı:Arşın Mal Alan
Özgün Adı:Arşın Mal Alan
Yazan: Üzeyir Hacıbeyov
Yazan: Sabit Rahman
Sanat Yönetmeni: Rıza Tehmasib, Nikolay Leşenko
Yönetmen: İ. Efendiyev
Görüntü Yönetmeni: Alisettar Atakişiyev, Muhtar Dadaşev
Oyuncular: Reşid Beybutov (Asker), L. Cevanşirova (Gülçehre), A.Hüseyinzade (Sultan Bay), İ.Efendiyev (Süleyman), M.Kelenterli (Cihan Hala), L.Abdullayev (Veli), R. Mustafayeva (Asya), F. Mihrialiyeva (Telli), M.A. Aliyev (Meşedi ibad)
Film Yapım: Danil Evdayev, T. Hüseyinov
Müzik: Niyazinindir
Ses: A. Kerimov
Kurgu: A. Strijova
Dekor: Y. Şveds
Kostüm: İ. Ahundov, M. Gumruyev
Yapım: 1945 -Azerbaycan
Tür: Müzikli güldürü
Süre: 84’48”
Yapım: Baküfilm
