DİNMEYEN ÖFKE, BİTMEYEN KAVGA

Ortalamanın düzeyini yukarılara taşıma çabası tüm yapıtlarında duyumsanan Metin Erksan, içerik ve biçem baylığına Dokuz Dağın Efesi ile bir katman daha ekler.

Yabancı sinemalara tanınan ayrıcalıklara karşın, bir yandan özgün konularla ve anlatım dilini geliştiren tarzıyla yanıt vermeye, dirençli bir alan oluşturmaya çalışan Metin Erksan, bir yandan da haksız ve adaletsiz çekişme koşullarını egemen kılanların karşısına, sarsılmayan bir kişilkle ve aman vermeyen aydın namusuyla dikilir.

Bu yönüyle Dokuz Dağın Efesi kurmacasına özne yaptığı efelik ruhunu, güçlünün yanlış hukukuna doğrulukla direnen ve gücünü kendi bilgisinde, görgüsünde, töresinde arayıp bulan, bu güçle direnen bir efe olarak görünür Metin Erksan.

Türk sinemasının bağımsız ve özgür ruhunu oluşturma çabasını her alana taşır. Yabancı sinema egemenlerinin ve yerli işbirlikçilerinin el ele verip diktiği engellerin arasında, sürekli bir kavga içerisinde, düşüncelerine, birikimlerine ve zorlukla oluşturduğu yapıtlarına yol açar.

Yarışma ve festival adlarıyla bu gün de etkisini sürdüren, güçlülerin ölçütlerini egemen kılan ve ezik ruhları aferin alma uğruna istedikleri kalıba sokan sömürgeci anlayışa karşı yüksek sesle karşı çıkan, doğru yön vermeye, adaletli yol göstermeye uğraşan töreli bir aydındır:

“Uusal festivallere katılmamak konusunda daha evvel tavrımı koymuştum. Türkiye’de ilk festival Yerli Film Yapanlar Cemiyeti tarafından 1947’de düzenlendi.

Ondan sonra 1958 ya da 59’da İstanbul’da Gazeteciler Cemiyeti ile Türk Sinema Sanatçıları Derneği ortak bir festival tertiplediler. Jüri özenle seçilmişti, başkan Sabahattin Eyüboğlu, sözcü de Haldun Taner’di sanıyorum.

Ben Dokuz Dağın Efesi ile katılacaktım. Ancak çoğunluğu sinema yazarlarından oluşuyordu jürinin ve bunların hemen hepsi, benim filmimle ilgili olumsuz tavırlarını daha önce açıkça yazmışlardı.

Bir de jüri ölçütlerini tayin etmemiş, neye göre seçilecek?

Mesela şimdi biliyor musunuz Orhan Kemal ile Sait Faik Hikaye Armağanları arasında ne fark var? Jüri ölçütlerini bilmiyor, çünkü yok böyle bir şey. Olur mu? Ölçütleri olmalı.”

Adı: Dokuz Dağın Efesi
Yönetmen: Metin Erksan
Yazan: Metin Erksan
Görüntü: Şevket Kıymaz
Müzik: Nedim V. Otyam
Kurgu: Kenan Davutoğlu
Oyuncular: Fikret Hakan, Serpil Gül, Hayri Esen, Saadettin Erbil, Kadir Savun, Yılmaz Gruda, Nimet Aktaş, Osman Türkoğlu, Ali Seyhan, Yaşar İzgi, Erol Taş, Hayati Şen, Rifat Aydınlı, Nazmi Ülgen, Şeref Babacan, Fikret Uçak, Orhan Bozkurt, Osman Şahin, Ahmet Bozkurt, İhsan Özıkur, Arif Eriş Hayati Hamzaoğlu,
Işık: Orhan Okdemir
Yapımcı: Özdemir Birsel
Yapım: Birsel Film
Türkiye – 1958
Süre: 107’