MUSTAFA ÇOKAY

Yurdunun işgaline koşut olarak Şokay, Çokay, Tchokaieff ve Chokaev gibi değişik söylenişlerle anılan Mustafa Çokayoğlu, Kazak Türk’ü aydın, düşünür, ülkü ve eylem adamıdır.

Rus işgali ve baskısına karşı, hangi boydan olduğuna bakmaksızın, tüm Türklerin dayanışmasını ve birliğini ve amaçlayan söylemlerini, “Türkistan Milli Birliği” adlı yapıyı kurarak yaşama geçirdi.

Yeniden bağımsızlık için Avrupa ve Türkiye’deki Türkistanlılarla birlikte hareket etmeyi ve aynı çatı altında toplanmayı öngören düşüncelerini, “Yaş Türkistan” adlı dergiyle yaydı.

İkinci Dünya Savaşı öncesinde Rus yayılmacılığına karşı çıkan Çokay, savaş sırasında, esir Türklerden Türkistan Taburları” oluşturarak Türkleri Ruslara karşı kırdırmayı amaçlayan Alman faşizmine de direndi.

Yeni adı Kızılorda olan Kazak bozkırının güzel kenti Akmescit’te 1890 yılında başlayan yaşamı, 1910 yılında Berlin’de son buldu. Genç yaşta ve ani ölümüne Alman makamları Tifüs nedeniyle derken, yakınları, Almanlar tarafından zehirlendiğini söylemiştir.

Kazak Türklerinin ünlü yönetmeni Satıbaldı Narımbetov yorumuyla 2008 yılında gösterime giren kurmaca, kısa ömrünü Türklerin özgürlüğü ve bağımsızlığı çabasıyla geçiren Mustafa Çokay’ın, çarpıcı özyaşam öyküsünü temel alıyor.

Adı: Mustafa Çokay
Özgün adı: Мустафа Шокай (Mustafa Şokay)
Yönetmen: Satıbaldı (Saken) Narımbetov
Senaryo Yazarı: Akım Tarazi, Ermek Tursunov, Sergey Bodrov
Müzik: Kuat Şildebayev
Görüntü yönetmeni: Hasan Kıdıraliev, Murat Aliev
Kurgu: Svetlana Niyazova, Lavrentiy Son
Sanat Yönetmeni: Yulya Levidskaya, Rustam Odinaev
Oyuncular: Aziz Beyşenaliev (Mustafa Çokay), Karina Abdullina (Mariya Gorina), Liya Nelsky (Mariya’nın gençliği), Kamşıbay Toktarbek (Ahmet Ağa), Berik Aytcanov (Baydrahman), Muhammed İso Abdulhairov (Veli Kayom), İgor Guzun (Josef Stalin), Anton Mayasnikov (Ecov), Aleksey Şemes (Kerenckiy), Batslav Legner (Adolf Hitler), İrji Koneçni (Ribbentron), Miloş Koneçni (Oldsşe)
Ses: Bakıt Niyazaliyev, Mihail Vitvitskiy, Andrei Vlaznev, İlya Biserov
Dekor: Mihail Kolbasovskiy, Aliasker Baymuhammedov
Giysi: Kuat Tleybayev, Yulya Levidskaya, Munisa Guliyeva, Yelena Zemel
Yapımcı: Anar Kaşaganova, Sergey Azimov
Yapım: Kazakistan – 2008
Süre: 145’
Dil: Rusça

Önceki İçerikMeastro: Özüm ve Zaman Hakkında
Sonraki İçerikDağların Kraliçesi Kurmancan
" Yazacaksınız, yanılgı nerdedir, doğrusu ne olabilir; tartışacağız, iyisini elbirliğiyle araştıracağız. Hadi, hazır mısınız? Ben hazırım, ne eleştirmekten korkarım, ne eleştirilmekten; üstelik o çok sevdiğim kusurumu hâlâ düzeltemedim: Fena halde doğru söylerim!.” Atilla ilhan (1925-2005)

Yorum

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen adınızı buraya giriniz